آلوپسی (Alopecia) یا ریزش مو، مشکلی شایع است که افراد زیادی را درگیر می‌کند. این عارضه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و به صورت‌های گوناگونی بروز پیدا کند. در این مقاله قصد داریم به طور جامع به بررسی آلوپسی و انواع آن بپردازیم.
فهرست
آلوپسی چیست؟
آلوپسی به ریزش غیرطبیعی مو گفته می‌شود. ریزش روزانه 50 تا 100 تار مو طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما زمانی که ریزش مو به صورت لکه‌ای، ناحیه‌ای یا کلی باشد، می‌توان گفت فرد دچار آلوپسی شده است. آلوپسی می‌تواند در هر سنی و برای هر فردی رخ دهد، اما شیوع آن در مردان بیشتر است.
علل آلوپسی
علل زمینه‌ای مختلفی می‌توانند باعث بروز آلوپسی شوند. برخی از مهم‌ترین این علل عبارتند از:
ژنتیک: سابقه خانوادگی یکی از عوامل موثر در ابتلا به برخی از انواع آلوپسی است.
اختلالات هورمونی: تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، زایمان، یائسگی، کم‌کاری یا پرکاری تیروئید و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک می‌توانند بر روند رشد مو تاثیر گذاشته و منجر به ریزش آن شوند.
بیماری‌های خودایمنی: در برخی از بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و آلوپسی آره‌آتا، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله کرده و باعث ریزش آن‌ها می‌شود.
استرس شدید: استرس‌های روحی و روانی شدید می‌توانند چرخه رشد مو را مختل کرده و منجر به ریزش موی موقتمی شوند.
کمبود مواد مغذی: کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند آهن، روی، ویتامین D و ویتامین‌های گروه B می‌توانند بر سلامت مو تاثیر گذاشته و باعث ریزش آن شوند.
بیماری‌های زمینه‌ای: برخی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، کم‌خونی شدید و برخی از انواع سرطان‌ها می‌توانند به طور غیرمستقيم بر سلامت مو تاثیر گذاشته و باعث ریزش آن شوند.
مصرف برخی داروها: مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای رقیق‌کننده خون، داروهای شیمی‌درمانی و رادیوتراپی می‌توانند عارضه جانبی ریزش مو داشته باشند.
آسیب‌های فیزیکی: سفت بستن مو، حرارت زیاد، برخی از مدل‌های مو و استفاده از مواد شیمیایی برای رنگ کردن یا صاف کردن مو می‌توانند باعث آسیب به ساقه مو و ریزش آن شوند.
انواع آلوپسی
آلوپسی انواع مختلفی دارد که هر کدام با الگوی ریزش و شدت متفاوتی بروز پیدا می‌کند. شناخت انواع آلوپسی برای تشخیص و درمان صحیح آن اهمیت دارد. در ادامه به معرفی شایع‌ترین انواع آلوپسی می‌پردازیم:
آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی مردانه): این نوع آلوپسی شایع‌ترین علت ریزش مو در مردان است. ریزش مو در آلوپسی آندروژنیک به تدریج و با الگوی مشخصی اتفاق می‌افتد. معمولا خط رویش مو در ناحیه پیشانی عقب رفته و موهای بالای سر نازک شده و در نهایت ریزش پیدا می‌کنند. در برخی از موارد، موهای پشت سر و کناره‌ها نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند. آلوپسی آندروژنیک تحت تاثیر عوامل هورمونی و ژنتیکی ایجاد می‌شود. در این نوع آلوپسی، هورمونی به نام دی‌هیدروتستوسترون (DHT) فولیکول‌های مو را کوچک کرده و باعث کوتاه شدن چرخه رشد مو می‌شود. در نتیجه، موهای نازک‌تر و ضعیف‌تر شده و در نهایت می‌ریزند.
آلوپسی آره‌آتا (سکه‌ای): این نوع آلوپسی با ریزش مو به صورت لکه‌های گرد یا بیضی‌شکل بدون التهاب یا سوزش مشخص می‌شود. اندازه این لکه‌ها می‌تواند از یک سکه کوچک تا کل سر (آلوپسی توتالیس) یا کل بدن (آلوپسی یونیورسالیس) متغیر باشد. علت اصلی آلوپسی آره‌آتا مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و اختلالات سیستم ایمنی در بروز آن نقش دارند.
تلوژن افلوویوم (ریزش موی ناگهانی): تلوژن افلوویوم نوعی ریزش موی موقت است که معمولا چند ماه پس از یک رویداد استرس‌زا مانند بیماری، جراحی، کاهش وزن شدید، زایمان یا شوک‌های روحی رخ می‌دهد. در این حالت، تعداد بیشتری از فولیکول‌های مو وارد فاز استراحت (تلوژن) شده و موها می‌ریزند. ریزش مو در تلوژن افلوویوم معمولا به صورت کلی و منتشر است و به مرور زمان و با برطرف شدن علت زمینه‌ای، روند رشد مو به حالت طبیعی باز می‌گردد.
تراشکن مو (Trichotillomania): تریکوتلومانیا یک اختلال روانی است که در آن فرد به طور وسوسه‌آمیز موهای خود را می‌کند. این کار باعث ایجاد نواحی بدون مو در سر، ابروها، مژه‌ها و سایر نقاط بدن می‌شود. تریکوتلومانیا معمولا با استرس، اضطراب یا افسردگی زمینه‌ای همراه است و نیاز به درمان‌های روانشناختی دارد.
آلوپسی سیکاتريسیال (جدی): این نوع آلوپسی با التهاب و تخریب دائمی فولیکول‌های مو همراه است. در نتیجه، موهای ریخته شده در نواحی آسیب‌دیده به طور دائمی از بین می‌روند و امکان رویش مجدد آن‌ها وجود ندارد. انواع مختلفی از آلوپسی سیکاتريسیال وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
سیکاتریسیال آلوپسی فولیکولار (Follicular Cicatricial Alopecia): این نوع آلوپسی در اثر عفونت‌های پوست سر مانند فولیکولیت (التهاب فولیکول‌های مو) یا بیماری‌های التهابی پوست مانند لیکن پلان (lichen planus) ایجاد می‌شود.
سیکاتریسیال آلوپسی دیسکینگ (Discing Cicatricial Alopecia): این نوع آلوپسی بیشتر در زنان آفریقایی‌تبار دیده می‌شود و با التهاب و زخم شدن پوست سر همراه است. علت اصلی این نوع آلوپسی مشخص نیست، اما ممکن است با عوامل ژنتیکی و هورمونی در ارتباط باشد.
Central Centrifugal Cicatricial Alopecia (CCCA): این نوع آلوپسی با ریزش موی پیشرونده در ناحیه تاج سر همراه است. علت اصلی CCCA مشخص نیست، اما ممکن است با التهاب مزمن فولیکول‌های مو مرتبط باشد.
آلوپسی کششی (Traction Alopecia): این نوع آلوپسی در اثر فشار یا کشش مداوم روی موها ایجاد می‌شود. برخی از مدل‌های مو مانند بافتن یا دم اسبی سفت، استفاده طولانی‌مدت از اکستنشن مو و برخی از روش‌های آرایشی مو مانند فر کردن یا صاف کردن مداوم می‌توانند باعث ایجاد آلوپسی کششی شوند. در صورت کاهش فشار روی موها، معمولا روند رویش مجدد مو آغاز می‌شود.
تشخیص آلوپسی
تشخیص نوع آلوپسی بر اساس الگوی ریزش مو، معاینه فیزیکی پوست سر و در صورت نیاز، انجام برخی از بررسی‌های تخصصی مانند آزمایش خون، بیوپسی پوست سر و تریکوسکوپی (معاینه دقیق پوست سر با دستگاه مخصوص) صورت می‌گیرد. تشخیص صحیح نوع آلوپسی برای تعیین روش درمانی مناسب اهمیت دارد.
درمان آلوپسی
درمان آلوپسی بسته به نوع و علت زمینه‌ای آن متفاوت است. در برخی از موارد، ریزش مو به صورت خودبه‌خود برطرف می‌شود و نیازی به درمان خاصی ندارد. اما در موارد دیگر برای کنترل ریزش مو و تحریک رویش مجدد موها از روش‌های درمانی مختلفی استفاده می‌شود. برخی از مهم‌ترین روش‌های درمانی آلوپسی عبارتند از:
درمان‌های موضعی: لوسیون‌ها و محلول‌های موضعی حاوی ماینوکسیدیل (Minoxidil) یکی از رایج‌ترین درمان‌های آلوپسی آندروژنیک در مردان و زنان است. محلول موضعی ماینوکسیدیل با افزایش جریان خون در پوست سر، می‌تواند باعث تحریک رشد موهای جدید و ضخیم‌تر شدن تار موهای موجود شود. البته اثر بخشی این دارو به مدت زمان استفاده و شدت ریزش مو بستگی دارد.
داروهای خوراکی: در برخی از موارد، پزشک برای درمان آلوپسی آندروژنیک در مردان، داروی فیناستراید (Finasteride) را تجویز می‌کند. این دارو با مهار آنزیمی به نام 5 آلفا ردوکتاز، مانع از تبدیل تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) می‌شود. کاهش سطح DHT در پوست سر می‌تواند به توقف ریزش مو و در برخی موارد، رویش مجدد موها کمک کند. مصرف فیناستراید برای زنان باردار یا شیرده و همچنین مردان مبتلا به برخی از بیماری‌ها ممنوع است.
کورتیکواستروئیدها: داروهای کورتیکواستروئید به صورت تزریقی، خوراکی یا موضعی می‌توانند برای درمان آلوپسی آره‌آتا و برخی از انواع دیگر آلوپسی که با التهاب پوست سر همراه هستند، استفاده شوند. کورتیکواستروئیدها با سرکوب سیستم ایمنی، التهاب را کاهش داده و به رویش مجدد موها کمک می‌کنند. اما مصرف طولانی‌مدت این داروها می‌تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد.
ایمونوتراپی موضعی: در برخی از موارد، از داروهای موضعی حاوی مواد حساسیت‌زا برای درمان آلوپسی آره‌آتا استفاده می‌شود. این داروها با ایجاد یک واکنش التهابی کنترل‌شده در پوست سر، می‌توانند سیستم ایمنی را منحرف کرده و به رویش مجدد موها کمک کنند.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): در این روش درمانی، مقداری از خون فرد گرفته شده و پس از جداسازی پلاکت‌ها، پلاسمای غنی از پلاکت به پوست سر تزریق می‌شود. فاکتورهای رشد موجود در پلاسمای غنی از پلاکت می‌توانند به ترمیم بافت پوست سر، بهبود خونرسانی و تحریک رویش موهای جدید کمک کنند.
لیزر درمانی کم‌توان (LLLT): لیزر درمانی کم‌توان با تاباندن نور کم‌توان لیزر به پوست سر می‌تواند باعث افزایش جریان خون، تحریک فولیکول‌های مو و در نتیجه، رویش مجدد موها شود. لیزر درمانی کم‌توان معمولا به صورت جلسات درمانی سرپایی انجام می‌شود.
عمل جراحی کاشت مو: کاشت مو یکی از روش‌های جراحی برای درمان ریزش موی دائمی است. در این روش، فولیکول‌های مو از ناحیه‌ای با تراکم بالا (معمولا پشت سر) برداشته شده و به مناطق طاس سر پیوند زده می‌شوند. کاشت مو روشی تهاجمی است و نیاز به مهارت و تجربه جراح دارد.
پیشگیری از آلوپسی
اگرچه در برخی از موارد ابتلا به آلوپسی اجتناب‌ناپذیر است، اما با رعایت برخی از نکات می‌توان تا حد زیادی از ریزش مو پیشگیری کرد:
رژیم غذایی سالم: داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین و اسیدهای چرب ضروری برای سلامت مو ضروری است.
کنترل استرس: استرس‌های شدید و مزمن می‌توانند باعث ریزش مو شوند. بنابراین، مدیریت استرس با تکنیک‌های ریلکسیشن و روش‌های درمانی مناسب اهمیت دارد.
کاهش فشار روی موها: از مدل‌های مویی که باعث کشش و فشار روی موها می‌شوند، خودداری کنید. همچنین، از سفت بستن موها و استفاده بیش از حد از مواد شیمیایی برای رنگ کردن یا حالت دادن به موها اجتناب کنید.
استفاده از شامپو و نرم‌کننده مناسب: از شامپو و نرم‌کننده ملایمی که متناسب با نوع موی شما است، استفاده کنید. از شامپو زدن بیش از حد و استفاده از محصولات خشن که باعث خشکی و آسیب مو می‌شوند، خودداری کنید.
مراجعه به پزشک: در صورت مشاهده الگوی غیرطبیعی ریزش مو، نازک شدن موها یا ایجاد لکه‌های خالی در سر، حتما به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام نوع آلوپسی و شروع درمان مناسب می‌تواند به کنترل ریزش مو و حفظ سلامت موها کمک کند.
نکات تکمیلی
علاوه بر روش‌های درمانی ذکر شده، برخی از روش‌های خانگی مانند استفاده از روغن‌های طبیعی (روغن نارگیل، روغن زیتون) یا ماساژ پوست سر ممکن است به تقویت موها و پیشگیری از ریزش آن‌ها کمک کنند. اما اثربخشی این روش‌ها به صورت علمی ثابت نشده است و نباید جایگزین درمان‌های تجویز شده توسط پزشک شوند.
انجمن‌های حمایت از بیماران مبتلا به آلوپسی نیز وجود دارند که می‌توانند در زمینه کنار آمدن با مشکلات روحی ناشی از ریزش مو و یافتن راه‌های حمایتی به افراد کمک کنند.
تحقیقات برای یافتن روش‌های درمانی جدید و موثرتر برای آلوپسی همچنان ادامه دارد. در صورت تمایل به استفاده از روش‌های درمانی نوین، می‌توانید با پزشک متخصص خود در این زمینه مشورت کنید.
عوارض روحی ریزش مو (آلوپسی)
ریزش مو علاوه بر مشکلات ظاهری، می‌تواند بر سلامت روان فرد نیز تاثیر بگذارد. برخی از عوارض روحی شایع ناشی از آلوپسی عبارتند از:
- کاهش اعتماد به نفس: ریزش مو می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس فرد شود. به خصوص در جوامعی که داشتن موهای پرپشت به عنوان معیاری از زیبایی شناخته می‌شود، ریزش مو می‌تواند بر احساس جذابیت فرد تاثیر منفی بگذارد.
- اضطراب و افسردگی: ریزش مو می‌تواند زمینه‌ساز بروز اضطراب و افسردگی شود. احساس ناامیدی و درماندگی ناشی از ریزش مو می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد.
- اختلال در روابط اجتماعی: افراد مبتلا به آلوپسی ممکن است به دلیل خجالت ناشی از ریزش مو، تمایل کمتری به حضور در اجتماعات داشته باشند. این انزواطلبی می‌تواند روابط اجتماعی فرد را با مشکل مواجه کند.
- مشکلات تصویر بدنی (Body Image): ریزش مو می‌تواند منجر به مشکلات تصویر بدنی شود. فرد مبتلا به آلوپسی ممکن است تصور کند به دلیل ریزش مو، دیگر فردی جذاب و زیبا نیست.
مقابله با عوارض روحی ریزش مو
خوشبختانه راهکارهایی برای مقابله با عوارض روحی ناشی از آلوپسی وجود دارد. برخی از این راهکارها عبارتند از:
پذیرش شرایط: پذیرش این واقعیت که ریزش مو بخشی از شرایط شماست، اولین قدم برای مقابله با عوارض روحی آن است. به خودتان زمان بدهید تا با این شرایط کنار بیایید و به دنبال راه حل‌های درمانی مناسب باشید.
حمایت اطرافیان: صحبت کردن با دوستان، اعضای خانواده یا یک مشاور روانشناس می‌تواند به شما در تخلیه هیجانات و احساسات منفی کمک کند. حمایت و درک اطرافیان نقش مهمی در مقابله با مشکلات روحی ناشی از آلوپسی دارد.
گروه‌های حمایتی: پیوستن به گروه‌های حمایتی ویژه افراد مبتلا به آلوپسی می‌تواند به شما کمک کند تا احساس تنهایی نکنید و با افرادی که شرایط مشابهی دارند، صحبت کنید. در این گروه‌ها می‌توانید تجربیات خود را به اشتراک بگذارید و از راهنمایی و حمایت سایر اعضا بهره‌مند شوید.
تمرکز بر نقاط قوت: ریزش مو تنها بخشی از هویت شماست. به نقاط قوت و ویژگی‌های مثبت خودتان توجه کنید و اجازه ندهید ریزش مو، ارزش‌های شما را زیر سوال ببرد.
تغییر سبک زندگی: داشتن یک سبک زندگی سالم با رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و خواب کافی می‌تواند به بهبود سلامت روان و کاهش استرس کمک کند.
درمان‌های روانشناختی: در صورت لزوم، می‌توانید از درمان‌های روانشناختی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) برای مدیریت استرس، اضطراب و افسردگی ناشی از ریزش مو بهره‌مند شوید.
نتیجه‌گیری
آلوپسی مشکلی شایع است که افراد زیادی را درگیر می‌کند. این عارضه می‌تواند علل مختلفی داشته باشد و به صورت‌های گوناگونی بروز پیدا کند. با تشخیص زودهنگام نوع آلوپسی و شروع درمان مناسب، می‌توان ریزش مو را کنترل کرد و به حفظ سلامت موها کمک نمود. علاوه بر درمان‌های دارویی و جراحی، توجه به سلامت روان و مقابله با عوارض روحی ناشی از ریزش مو نیز اهمیت دارد. با داشتن یک سبک زندگی سالم، حمایت اطرافیان و در صورت نیاز، کمک گرفتن از مشاوره روانشناسی می‌توان بر چالش‌های روحی ناشی از آلوپسی غلبه کرد.
کلینیک ایران فیت: اسپانسر لوکس کاشت
کلینیک کاشت مو ایران فیت اولین و بهترین کلینیک کاشت مو در ایران با بیش از 25 سال سابقه و 70 هزار کاشت موی موفق با امکان پرداخت با شرایط ویژه و بصورت اقساطی می باشد.
کلینیک ایران فیت با استفاده از جدیدترین روش های کاشت مو، به شما کمک می‌کند تا موهای از دست رفته خود را دوباره به دست آورید و ظاهری جوان‌تر و شاداب‌تر داشته باشید.
همین امروز با ما تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید!